Rozród świnek morskich

Rozmnażanie świnek morskich niesie ze sobą wiele zagrożeń dla ich zdrowia i życia. Dlatego potencjalny hodowca powinien być dobrze przygotowany merytorycznie. By legalnie rozmnażać i sprzedawać świnki morskie, dobrze jest być zarejestrowanym w związku hodowców, największy w Polsce to Cavies Club of Poland. Klub dla  zapewnienia wysokiej jakości potomstwa oraz dobrostanu zwierząt określa wymagania względem hodowcy oraz osobników używanych do rozrodu.

U świnek spojenie łonowe w wieku około jednego roku ulega trwałemu zespoleniu. Może to prowadzić do ciężkich komplikacji porodowych, dlatego pierwszy poród powinien nastąpić przed ukończeniem pierwszego roku życia. Po pierwszym porodzie, spojenie zachowuje elastyczność. Należy pamiętać, że również przedwczesne macierzyństwo może skutkować poważnymi konsekwencjami zdrowotnymi, zarówno dla samicy jak i potomstwa. Przed pierwszym kryciem samiczka powinna ważyć minimum 700 g i być w wieku 6 miesięcy. Do rozrodu nie powinno się dopuszczać także samic otyłych i takich, które skończyły 4 lata. Warto przed kryciem odwiedzić lekarza weterynarii - badanie kliniczne oraz wyniki biochemii i morfologii krwi pozwalają stwierdzić czy stan zdrowia świnki pozwala na ciążę i odchowanie potomstwa.

Ciąża u świnek morskich trwa ok. 68 (58-72) dni. W badaniu USG można ją potwierdzić już po 2 tygodniach od krycia, a około 22 dnia ciąży można zaobserwować bijące serduszka. W badaniu klinicznym lekarz może stwierdzić ciążę najwcześniej po ok. 4 tygodniach. Regularne badanie USG pozwala lekarzowi określić kondycję i żywotność płodów oraz w przybliżeniu datę porodu.

Wysoka ciąża staje się dużym obciążeniem dla mamy, młode mają coraz większe zapotrzebowanie energetyczne, ponadto rosnące płody zaczynają uciskać na pozostałe organy. U świnek morskich, podobnie jak u owiec i kóz, stosunkowo często rozwija się zatrucie ciążowe wraz z towarzyszącą mu ketozą. Szczególnie narażone na to są samice z ciążą mnogą (3 i więcej) oraz otyłe. Aby zapobiegać zatruciu ciążowemu podaje się preparaty osłaniające wątrobę i regulujące procesy metaboliczne, w tym przemiany tłuszczowe. Ważne jest także regularne badanie poziomu glukozy i ciał ketonowych we krwi. Nie zaleca się przedwczesnego zwiększania dawki pokarmowej, przekarmienie samicy w pierwszym miesiącu ciąży może prowadzić do otłuszczenia i problemów zdrowotnych w drugim miesiącu. Dopiero w połowie ciąży stopniowo zwiększamy udział pokarmu wysokoenergetycznego.

Plan badań w trakcie prawidłowo przebiegającej ciąży u świnki morskiej

1. Przed kryciem - badanie kliniczne, morfologia oraz biochemia krwi

2. 3-4 tydzień ciąży - badanie USG, wprowadzenie leków osłaniających wątrobę

3. od 6 tygodnia ciąży - badanie poziomu glukozy i ciał ketonowych 1x w tygodniu

Opcjonalnie:

• Badanie RTG ok. 6-8 tygodnia ciąży pozwalające określić liczbę płodów
• Badanie USG ok. 7-9 tygodnia ciąży pozwalające na wstępną ocenę kondycji i dojrzałości płodów

Poród rozpoczyna się najczęściej w nocy i powinien trwać około pół godziny. Młode rodzą się w kilkuminutowych odstępach. Jeżeli akcja porodowa przedłuża się lub samica nie urodziła wszystkich stwierdzonych wcześniej płodów i łożysk, należy niezwłocznie nawiązać kontakt z lekarzem weterynarii - jest to poważne zagrożenie życia, zarówno dla młodych jak i mamy.

Po porodzie młode należy regularnie ważyć minimum 2x dziennie. W ciągu pierwszej dobry życia może nastąpić lekki spadek wagi, jednak w późniejszym okresie brak przyrostów jest poważnym sygnałem do rozpoczęcia dokarmiania młodych i kontroli lekarskiej. Świnki morskie są zazwyczaj bardzo dobrymi mamami i troskliwie opiekują się potomstwem. Problem odrzucenia młodych pojawia się bardzo rzadko, dlatego nie należy obawiać się ważenia młodych czy sprzątania w klatce, choć oczywiście starajmy się ograniczać stres do niezbędnego minimum. 

Młode od pierwszego dnia aktywnie podążają za mamą i podskubują pokarm stały. Dietę mamy przez cały okres można urozmaicać o świeże zioła i warzywa, jednak należy zachować umiar i ostrożność, w ciągu pierwszych dni po porodzie nie podajemy warzyw mogących mieć działanie drażniące lub wzdymające oraz ziół silnie działających. Rośliny szczególnie polecane dla matek karmiących to, między innymi: babka lancetowata, pokrzywa, mniszek lekarski, koper, lubczyk, nagietek.

lek.wet.Dorota Kramek i zespół przychodni ZWIERZYNIEC